Meme Kanserinde Cerrahi Tedavi | Meme Kanseri ve Hastalıkları Genel Cerrahi Uzmanı Doç.Dr.Sina Ferahman

Meme Kanserinde Cerrahi Tedavi

Meme Kanserinde Cerrahinin Rolü

Meme kanseri tedavisinde cerrahi, hastalığın kontrol altına alınmasında ve vücuttan uzaklaştırılmasında temel adımdır. Kanserli dokunun güvenli sınırlarla çıkarılması, hastalığın yayılmasını engellemek ve uzun dönem sağkalımı artırmak açısından kritik önemdedir.

Cerrahi, genellikle tedavi sürecinin ilk adımıdır. Ancak tümör tipi, evresi ve hastaya özel faktörlere göre kemoterapi veya diğer sistemik tedavilerden sonra da uygulanabilir.

Bu bölümde meme kanseri cerrahisinde kullanılan farklı teknikleri, kime ne zaman yapıldığını ve bu tekniklerin avantajlarını detaylı biçimde inceleyeceğiz.

1. Meme Koruyucu Cerrahi (Lumpektomi)

Meme koruyucu cerrahi, sadece kanserli dokunun çıkarıldığı ve meme dokusunun büyük oranda korunduğu bir yaklaşımdır. Genellikle erken evre meme kanserlerinde tercih edilir. Operasyon sonrası radyoterapi uygulanması standarttır.

Avantajı memenin estetik olarak korunmasıdır. Ancak dikkatle hasta seçimi gerektirir. Tümörün tek odaklı, memeye göre küçük boyutta ve meme dokusunun uygun yapıda olması gerekir.

2. Mastektomi (Memenin Tamamen Alınması)

Mastektomi, memedeki tüm dokunun çıkarıldığı cerrahi yöntemdir. Tek taraflı veya çift taraflı uygulanabilir. Geniş tümör, çok odaklı hastalık, BRCA pozitifliği gibi durumlarda tercih edilir.

Cilt koruyucu (skin-sparing) veya meme başı koruyucu (nipple-sparing) tekniklerle estetik açıdan daha iyi sonuçlar alınabilir. Rekonstrüksiyon (yeniden meme yapımı) mastektomiyle aynı seansta veya daha sonra planlanabilir.

3. Onkoplastik Cerrahi Yöntemler

Onkoplastik cerrahi, onkolojik güvenlik ile estetik sonucu birleştiren cerrahi yaklaşımdır. Özellikle meme koruyucu cerrahi sırasında, memeyi şekillendirme teknikleri kullanılarak hem kanser çıkarılır, hem de estetik görünüm korunur.

Karşı memeye simetri sağlamak amacıyla da işlem yapılabilir. Bu yöntem hasta memnuniyetini artırır ve radyoterapi ile uyumludur.

4. Aksilla Cerrahisi: Lenf Bezlerinin Çıkarılması

Koltuk altı lenf nodlarının değerlendirilmesi, hastalığın evresini belirlemede çok önemlidir. Sentinel lenf nodu biyopsisi, aksiller diseksiyon gibi yöntemlerle bölgesel lenf bezleri çıkarılarak metastaz olup olmadığı araştırılır.

Aksilla cerrahisi sonrası lenfödem gibi riskler görülebileceğinden, gereksiz diseksiyondan kaçınılmalıdır. Günümüzde daha sınırlı ve hassas yaklaşımlar tercih edilmektedir.

5. Meme Rekonstrüksiyonu (Yeniden Meme Yapımı)

Mastektomi sonrası memenin yeniden yapılması işlemi "rekonstrüksiyon" olarak adlandırılır. Bu işlem aynı seansta yapılabileceği gibi, tedaviler tamamlandıktan sonra ileri bir tarihte de uygulanabilir.

İki ana yöntem vardır:

İmplant ile rekonstrüksiyon: Silikon protez yerleştirilerek meme formu oluşturulur.
Flep cerrahisi: Vücudun başka bir bölgesinden (karın, sırt) doku alınarak yeni meme yapılır.

Estetik görünüm ve psikolojik iyilik halini destekleyen bu işlemler, günümüzde onkoplastik cerrahi yaklaşımıyla entegre şekilde uygulanmaktadır.

6. Cerrahi Sonrası Süreç ve İyileşme

Meme kanseri ameliyatı sonrası hastaların çoğu aynı gün ya da 1–2 gün içinde taburcu olabilir. İyileşme süresi yapılan ameliyatın türüne göre değişir.

Erken dönem: Ağrı, kol hareketlerinde kısıtlılık ve yorgunluk hissi olabilir. Dren kullanılmışsa 3–5 gün içinde çıkarılır.

İzler: Meme ve aksilla bölgelerinde iz kalabilir, ancak estetik olarak uygun tekniklerle bu izler gizlenebilir.

Fiziksel aktivite: İlk haftalarda sınırlı aktivite önerilir. Fizik tedavi önerileri lenfödem riskini azaltmak için önemlidir.

7. Cerrahiye Bağlı Komplikasyonlar

Her cerrahi işlemde olduğu gibi, meme kanseri ameliyatlarının da bazı riskleri vardır. Bu komplikasyonların çoğu geçicidir ve takiple yönetilebilir.

Olası komplikasyonlar:

Yara enfeksiyonu
Seroma (sıvı birikimi)
Hematoma (kan birikimi)
Lenfödem (özellikle aksiller diseksiyon sonrası)
Meme başı kaybı (nipple-sparing cerrahilerde nadiren)

Komplikasyonları azaltmak için:

Cerrahın deneyimi ve uygun teknik seçimi
Düzenli takip ve pansuman
Fizik tedavi ve hasta eğitimi

Hastaların bu süreçte yakın takibi ve desteklenmesi tedavi başarısını olumlu etkiler.

Sıkça Sorulan Sorular

Ameliyattan sonra meme tamamen alınır mı?

Hayır. Erken evre hastalarda meme koruyucu cerrahi mümkündür. Tümörün yeri ve boyutu uygunsa memenin tamamı alınmadan tedavi yapılabilir.

Aynı anda yeni meme yapılabilir mi?

Evet. Mastektomi sırasında rekonstrüksiyon işlemi aynı seansta uygulanabilir. Bu, estetik ve psikolojik açıdan avantaj sağlar.

Lenf nodlarım alınırsa kolum şişer mi?

Bu durum “lenfödem” olarak bilinir. Tüm hastalarda olmaz. Önlem alınırsa ve uygun takip yapılırsa riski oldukça düşer.

Cerrahi sonrası işime ne zaman dönebilirim?

Yapılan ameliyatın türüne göre değişir. Ortalama 2–4 hafta içinde hafif işlere dönüş mümkündür.

Hangi cerrahi tekniğin bana uygun olduğuna kim karar verir?

Cerrahi planlamanız, tümörün tipi, yeri, evresi ve kişisel özelliklerinize göre meme cerrahınız tarafından multidisipliner ekip ile birlikte yapılır.