Meme Kanserinde İmmunoterapi | Meme Kanseri ve Hastalıkları Genel Cerrahi Uzmanı Doç.Dr.Sina Ferahman

Meme Kanserinde İmmunoterapi

Bağışıklık Sistemini Güçlendirerek Kanserle Savaşmak

İmmunoterapi, vücudun kendi bağışıklık sistemini aktive ederek kanser hücrelerine karşı savaşmasını sağlayan bir tedavi yöntemidir. Son yıllarda pek çok kanser türünde etkili olduğu kanıtlanmış bu yaklaşım, meme kanserinde de özellikle belirli alt tiplerde umut verici sonuçlar sunmaktadır.

Triple negatif meme kanseri (TNBC) gibi agresif ve tedaviye dirençli tümör alt tiplerinde immun kontrol noktası inhibitörleriyle başarılı sonuçlar elde edilmektedir.

Bu sayfada immunoterapinin nasıl çalıştığı, hangi hastalarda etkili olduğu, kullanılan ilaçlar ve yan etkiler hakkında detaylı bilgi bulacaksınız.

1. İmmunoterapi Nedir? Nasıl Çalışır?

İmmunoterapi, bağışıklık sistemimizin kanser hücrelerini tanıyıp yok etmesini kolaylaştıran biyolojik ilaçlarla yapılan bir tedavidir.

Kanser hücreleri çoğu zaman bağışıklık sisteminden gizlenir. İmmunoterapi bu engeli kaldırarak T hücrelerinin kanseri tanıyıp yok etmesini sağlar.

En sık kullanılan mekanizma:

PD-1/PD-L1 yolunun bloke edilmesi

Bu yolun kapatılmasıyla T hücreleri yeniden aktive olur ve kanser hücrelerine saldırabilir.

2. Hangi Hastalar İmmunoterapiden Faydalanır?

İmmunoterapi her meme kanseri hastasında etkili değildir. Özellikle triple negatif meme kanseri (TNBC) hastalarında, PD-L1 pozitiflik gösteren vakalarda tercih edilir.

Uygun hasta grupları:

PD-L1 pozitif triple negatif metastatik meme kanseri
İleri evre, kemoterapiye dirençli olgular
Klinik araştırmalar kapsamında erken evre TNBC hastaları

Tedaviye karar vermeden önce PD-L1 testi yapılması gerekir. Ayrıca immünolojik yatkınlık, hastanın genel durumu ve eşlik eden hastalıklar da dikkate alınır.

3. Meme Kanserinde Kullanılan İmmunoterapi İlaçları

Meme kanserinde onay almış ilk immunoterapi ilacı atezolizumab olmuştur. Ardından pembrolizumab gibi diğer PD-1 inhibitörleri de tedaviye eklenmiştir.

En sık kullanılan ajanlar:

Atezolizumab: PD-L1 inhibitörü, nab-paklitaksel ile birlikte
Pembrolizumab: PD-1 inhibitörü, kemoterapi ile birlikte

Bu ilaçlar damar yoluyla uygulanır. Tedavi genellikle 3 haftada bir tekrarlanır ve düzenli görüntüleme ile yanıt izlenir.

4. İmmunoterapi Diğer Tedavilerden Neden Farklıdır?

İmmunoterapi doğrudan kanser hücresini öldürmez. Bunun yerine bağışıklık sistemini aktive ederek kansere karşı yeniden savaşma gücü kazandırır.

En büyük farkı:

Etki süresi uzun olabilir (bağışıklık hafızası nedeniyle)
Bazı hastalarda tam iyileşme sağlanabilir
Yanıt veren hastalarda sonuçlar uzun süreli ve kalıcıdır

Ancak tüm hastalarda etkili olmayabilir ve yanıt tahmin etmek zordur. Bu yüzden hasta seçimi ve takip kritik önemdedir.

5. İmmunoterapinin Yan Etkileri ve Yönetimi

İmmunoterapi, klasik kemoterapiye göre farklı ve bağışıklık sistemi kaynaklı yan etkiler oluşturabilir. Bu yan etkiler çoğu zaman kontrol altına alınabilir ancak geç kalındığında ciddi olabilir.

Sık görülen yan etkiler:

Cilt döküntüleri, kaşıntı
İshal, kolit
Tiroid fonksiyon bozuklukları
Akciğer iltihabı (pnömonit)
Karaciğer ve böbrek enzimlerinde yükselme

Yönetim:

Yakın klinik takip
Gerekirse steroid (kortizon) tedavisi
Şiddetli durumlarda tedavinin kesilmesi

Her yan etki, immun sistemin fazla aktive olmasından kaynaklandığı için farklı değerlendirme yaklaşımı gerektirir.

6. Takip, Süreklilik ve Tedavi Süresi

İmmunoterapi genellikle 3 haftada bir uygulanan kürler şeklinde planlanır. Uygulama süresi hastanın tedaviye verdiği yanıta bağlıdır.

Takipte önemli noktalar:

Yanıta göre 6 ay – 2 yıl arası tedavi süresi olabilir
Yanıt veren hastalarda tedavi süresi uzatılabilir
Yan etki gelişirse süre geçici olarak durdurulabilir
Görüntüleme ile düzenli değerlendirme yapılır

Tedavi bırakıldığında da bağışıklık sistemi belli bir süre etkisini sürdürebilir. Bu nedenle kalıcı yanıtlar alınabilir.

7. Kemoterapi ile Kombinasyon: Etkiyi Artırmak

İmmunoterapi genellikle tek başına değil, kemoterapiyle birlikte uygulanır. Çünkü kemoterapi bağışıklık sistemini tümöre daha duyarlı hale getirebilir.

En sık kombinasyon:

Atezolizumab + nab-paklitaksel
Pembrolizumab + klasik kemoterapi

Kombinasyon tedavileri, yanıt oranını artırabilir ancak yan etkileri de artırabileceği için dikkatle planlanmalıdır. Tedavi öncesi hastayla açık iletişim ve bilgilendirme önemlidir.

Sıkça Sorulan Sorular

İmmunoterapi herkese uygulanabilir mi?

Hayır. Genellikle PD-L1 pozitifliği olan ve triple negatif meme kanseri tanısı alan hastalar için uygundur. Diğer tiplerde etkisi sınırlıdır.

İmmunoterapi ne kadar sürer?

Ortalama 6 ay ile 2 yıl arasında sürebilir. Tedaviye yanıt ve yan etki durumuna göre süre kişiselleştirilir.

Kalıcı iyileşme sağlar mı?

Bazı hastalarda uzun süreli tam yanıt sağlanabilir. Ancak bu her hastada beklenen bir durum değildir.

İmmunoterapi kemoterapi yerine mi geçer?

Genellikle kemoterapi ile birlikte verilir. Tek başına nadiren kullanılır.

SGK immunoterapi ilaçlarını karşılıyor mu?

Uygun endikasyonda ve PD-L1 pozitifliği belgelenirse immunoterapi ilaçları geri ödeme kapsamında kullanılabilir.